VUCA

Dat klinkt misschien als een onheilspellende toverspreuk, maar het is een steeds vaker gebruikte term die de wereld waarin we momenteel leven beschrijft: ‘volatile, uncertain, complex, ambigeous’. In het Nederlands komt dat neer op: snel veranderend, onzeker, complex en ambigu (dubbelzinnig, paradoxaal) en dat kan best onheilspellend aanvoelen voor ons als menselijke soort die graag wat overzicht houdt en veranderingen best wil omarmen mits het er niet teveel tegelijk zijn.

Er is goed nieuws en er is slecht nieuws, laat ik met het laatste beginnen: de wereld zal de komende jaren alleen maar meer VUCA worden en oude strategieën om snelle verandering, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit te willen beheersen werken niet langer. Het goede nieuws is dat er nieuwe strategieën voorhanden zijn die het leven in een VUCA wereld juist tot een fascinerend avontuur maken. Op het gebied van organisatiekunde verschijnt hier doorlopend boeiende literatuur over. Titels die ik je kan aanraden zijn: ‘Verdraaide organisaties’ van Wouter Hart en het vervolg daarop: ‘Anders vasthouden’, ‘Kun je een rups leren vliegen?’ en ‘Door de bomen het bos zien’beide van Jan Bommerez en ‘Ontketen vernieuwing’  van Arend Ardon. Al deze boeken spreken op hun eigen manier over een omkering van reactie naar creatie en van statisch naar dynamisch en kijken naar het hele systeem.

Als individu kan VUCA je ook flink ontregelen, want waar sta je als de organisatie om je heen opeens verandert, als de veilige bodem onder je bestaan wegvalt door ziekte of een ingrijpende persoonlijke gebeurtenis, als jouw persoonlijke strategie opeens niet meer toereikend is en je bang bent dat je omvalt?

Waar zou je willen staan?

Ik geloof dat we allemaal onderdeel zijn van een groter systeem en dat we nog maar een fractie weten van hoe alles met elkaar verbonden is. En dat we door ons innerlijk kompas te ontwikkelen met VUCA om kunnen leren gaan. Evolutionair hebben we ons als mensheid al vaker weten aan te passen. Dat vraagt wel om leiderschap, niet alleen van CEO’s en niet het type leiderschap dat gericht is op beheersing, maar leiderschap zoals Kevin Cashman het beschrijft in ‘Leadership from the inside out’ en Karen en Henry Kimsey-House in ‘Co-Active Leadership, five ways to lead’. Leiderschap van binnen naar buiten en dat reactief omzet in creatief. Het is leiderschap dat snelle veranderingen, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit niet plat slaat maar het juist omarmt en je tegelijkertijd de stevigste bodem ooit onder je voeten geeft. Een nogal fascinerend avontuur…